Hệ thống câu hỏi nhỏ của văn bản Những ngôi sao xa xôi - Lê Minh Khuê

Câu hỏi 1:

“Những ngôi sao xa xôi” được sáng tác trong hoàn cảnh nào?

Trả lời

– Truyện “Những ngôi sao xa xôi” ở trong số những tác phẩm đầu tay của Lê Minh Khuê, viết năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc đang diễn ra ác liệt. Tác giả khi đó cũng đang là một phóng viên chiến đấu, làm việc ở Trường Sơn.

– Truyện ngắn được đưa vào tuyển tập “Nghệ thuật truyện ngắn thế giới” xuất bản ở Mĩ.

Câu hỏi 2:

Nêu ý nghĩa nhan đề của tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi”.

Trả lời

– Hình ảnh những ngôi sao trên bầu trời thành phố trong hồi tưởng của Phương Định gợi tâm hồn trong sáng với những khát vọng hòa bình…

– Những ngôi sao xa xôi gợi được ánh sáng đẹp, dịu dàng, không rực rỡ mà sáng trong lung linh, đó là biểu tượng về những cô gái thanh niên xung phong thời chống Mĩ với những vẻ đẹp phẩm chất tâm hồn. Họ đẹp và bất tử như những ngôi sao mãi tỏa sáng trên bầu trời quê hương.

– Nhan đề lãng mạn mang nét đặc trưng của văn học thời kháng chiến chống Mỹ với những hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng như “Mảnh trăng cuối rừng” (Nguyễn Minh Châu), “Khoảng trời và hố bom” (Lâm Thị Mỹ Dạ)

Câu hỏi 3:

Tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi” được trần thuật theo ngôi thứ mấy? Tác dụng của việc trần thuật đó là gì?

Trả lời

– Cách trả lời đầy đủ:

+ Truyện được trần thuật từ ngôi thứ nhất và những người kể chuyện cũng là nhân vật chính: Phương Định.

+ Sự lựa chọn ngôi kể như vậy phù hợp với nội dung tác phẩm và tạo thuận lợi để tác giả miêu tả, biểu hiện thế giới tâm hồn, những cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật. Để cho nhân vật là người trong cuộc kể lại thì câu chuyện sẽ thật hơn, cụ thể và sinh động hơn, tạo cho người đọc cảm giác tin vào câu chuyện hơn. Và ở đây, truyện viết về chiến tranh, tất nhiên phải có bom đạn, chiến đấu, hi sinh, nhưng trong truyện này, hiện lên khá rõ là thế giới nội tâm của các cô gái thanh niên xung phong với vẻ đẹp tâm hồn của một thế hệ trẻ thời kháng chiến chống Mĩ. Đó cũng là do cách lựa chọn và kể của tác giả – nhất là vai kể ở đây lại là một cô gái trẻ Hà Nội có cá tính nhiều mộng mơ với những kỉ niệm đẹp của thời thiếu nữ.

– Cách trả lời ngắn gọn:

+ Truyện kể về ngôi thứ nhất, người kể là Phương Định, nhân vật chính trong tác phẩm.

+ Tác dụng: Thuận lợi trong việc biểu hiện thế giới tâm hồn cảm xúc; suy nghĩ của nhân vật, đồng thời phù hợp với nội dung tác phẩm tăng tính chân thực cho câu chuyện.

Câu hỏi 4:

Nêu hoàn cảnh sống và làm việc của những nữ thanh niên xung phong trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi”.

Trả lời

– Hoàn cảnh sống của ba cô gái thanh niên xung phong:

Họ sống và chiến đấu trên một cao điểm, trọng điểm (Ở trong 1 cái hang dưới chân cao điểm, đường bị đánh lở loét...)

– Công việc:

+ Chạy trên cao điểm giữa ban ngày, phơi mình ra giữa vùng trọng điểm đánh phá của máy bay địch (bị bom vùi luôn…)

+ Sau mỗi trận bom: phải lên ngay trọng điểm để đo và ước tính khối lượng đất đá bị địch đào xới, đếm, đánh dấu những quả bom chưa nổ, rồi ngay sau đó là nhiệm vụ phá bom. (đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay ì ầm, thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu “thần chết là một tay không thích đùa”…)