Làm thế nào để phần Bàn luận trong NLXH được sâu sắc?

Đối với một bài văn NLXH thì trong phần thân bài sẽ có 4 nội dung cần triển khai: giải thích, bàn luận, phản đề, nhận thức và hành động. Trong đó phần “bàn luận” là một nội dung vô cùng quan trọng và chiếm tương đối số điểm của bài viết. Vậy làm sao để phần bàn luận trong bài viết NLXH của mình được sâu sắc, các bạn cùng theo dõi những chia sẻ dưới đây của Trạm văn nhé!

1. Đưa ra quan điểm của bản thân

Trước một vấn đề nghị luận thì mỗi người viết cần thể hiện vốn sống và quan điểm cá nhân của bản thân. Ví dụ: đồng tình/không đồng tình/Có điểm ý nghĩa và cũng có khía cạnh cần xem xét, bổ sung,…

Sau khi đưa ra quan điểm cá nhân thì người viết tiếp tục đưa ra các lí lẽ và bằng chứng để lập luận cho quan điểm của mình. Cụ thể lập luận bằng các khía cạnh sau: biểu hiện, ý nghĩa vấn đề.

2. Bàn luận vấn đề thông qua việc nêu biểu hiện của vấn đề

Hướng dẫn: Sau khi nêu quan điểm của bản thân, người viết cần làm rõ vấn đề nghị luận thông qua biểu hiện vấn đề. Nên mở rộng phạm vi nêu biểu hiện để bao quát vấn đề. Một số gợi ý nêu biểu hiện:

Dựa theo vốn hiểu biết, trải nghiệm của bản thân
Nêu biểu hiện từ góc nhìn quá khứ đến hiện tại

Ví dụ: Biểu hiện của tình yêu thương

Vốn hiểu biết của bản thân: Chăm sóc, lo lắng, quan tâm, biết sẻ chia trước những nỗi buồn, bất hạnh của người khác.
Từ góc nhìn quá khứ hiện tại: Truyền thống đoàn kết tương thân, tương ái; đùm bọc lẫn nhau giữa con người trong chiến tranh. Đó có thể là cái bắt tay tình đồng chí, là sự yêu thương gắn bó quân dân,… Hiện tại thì tình yêu thương thể hiện cả trên khía cạnh vật chất và tinh thần,…

3. Đưa ra những lí lẽ xuất phát từ ý nghĩa của vấn đề (1)

Hướng dẫn: Ý nghĩa vấn đề là một cơ sở để người viết đưa ra những lí lẽ giúp làm rõ vấn đề nghị luận, cùng tham khảo những gợi ý để nảy sinh ý cho phần bàn luận:

Xuất phát từ chân lí đời sống tức là những lí lẽ dựa trên việc lí giải bản chất, lẽ thường tình cuộc cuộc sống. Chính vì bản chất, lẽ thường tình của cuộc sống mà bắt buộc con người phải thế này, thế kia (vấn đề nghị luận).

Ví dụ:

Nghị luận về vấn đề ý chí, nghị lực: Bản chất cuộc sống là luôn tồn tại những khó khăn, thử thách, chông gai nên mỗi con người cần có ý chí, nghị lực để thành công.
Nghị luận về vấn đề sáng tạo: Cuộc sống luôn luôn vận động, phát triển đa dạng, phong phú với nhiều khía cạnh khác nhau, nếu như không sáng tạo, cập nhật thì con người ta dễ dàng bị tụt hậu và đào thải.

4. Đưa ra những lí lẽ xuất phát từ ý nghĩa của vấn đề (2)

Hướng dẫn: Nêu ý nghĩa từ phạm vị cụ thể đến bao quát

Ý nghĩa với bản thân: Thành nhân, thành danh, thành công
Ý nghĩa với gia đình, xã hội
Nếu như không có vấn đề đó thì sẽ như thế nào?

Ví dụ: Vấn đề nghị luận: Khát vọng cống hiến

Ý nghĩa bản thân: có lí tưởng, mục đích sống, động lực để phấn đấu, sống cuộc đời ý nghĩa, khẳng định giá trị bản thân.
Ý nghĩa với gia đình, xã hội: Mỗi cá nhân ý thức cống hiến thì sẽ tạo lên một xã hội phát triển, hiện đại, tiến bộ.
Nếu như không có khát vọng cống hiến, con người ta sẽ sống nhạt nhoà, vô vị, lãng phí tuổi trẻ, thanh xuân.

5. Dẫn chứng cập nhật thực tế, liên hệ nhận định, thơ, mẩu chuyện

Hướng dẫn: Bên cạnh những lí lẽ thì dẫn chứng là một yếu tố giúp thể trải nghiệm cuộc sống, vốn đọc, vốn hiểu biết của người viết và phần bàn luận cũng sẽ có sở sở, thuyết phục hơn. Một số đối tượng dẫn chứng có thể đưa vào bài viết:

Người nổi tiếng
Người bình thường nhưng có tầm ảnh hưởng, truyền cảm hứng
Ngoài ra có thể nâng cấp bài viết bằng các nhận định, thơ, mẩu chuyện liên quan đến vấn đề nghị luận.
Lưu ý: Không lấy các dẫn chứng là tác phẩm nghị luận văn học hư cấu.

Ví dụ: Các bạn có thể theo dõi dẫn chứng nghị luận xã hội cập nhật, nhận định, thơ,… mà Trạm văn đã từng chia sẻ nhé.

Tham khảo những bài viết liên quan:

Cách làm giàu ý phần phản đề và mở rộng vấn đề bài NLXH

Những lưu ý khi làm bài NLXH theo chương trình mới

Những bài NLXH 600 chữ tiêu biểu