Đoạn trích từ “Nếu biết trăm năm là hữu hạn…” của Phạm Lữ Ân không chỉ là một câu chuyện nhỏ ở Tao Đàn, mà còn là lời cảnh tỉnh nhẹ nhàng cho tất cả chúng ta – đặc biệt là học sinh – về thói quen sống vội, sống lướt qua. Khi không biết tận hưởng thời gian, ta dễ đánh mất vẻ đẹp của từng khoảnh khắc đời thường.
Trong bài viết này, Thích Văn Học sẽ giúp bạn nhìn lại và học cách sống chậm, để cảm nhận cuộc sống một cách trọn vẹn hơn.
Đề bài:
Mồng hai Tết vừa rồi, tôi cùng gia đình đến Tao Đàn để xem hoa. Lúc ấy là buổi chiều, trời mát, người đông đúc… Khi dừng mắt ở một chậu hoa mai trắng, giữa ánh sáng nhập nhoạng, tôi bỗng nhận ra rằng suýt nữa thì mình đã trải qua một buổi chiều vô nghĩa ở Tao Đàn.
Bạn đến Hội hoa xuân Tao Đàn làm gì nếu không để ngắm hoa? Đó chính là mục đích đầu tiên, sự đông vui nhộn nhịp là quà khuyến mãi. Nhưng chúng ta không thể tận hưởng vẻ đẹp của hoa ở đó vào thời điểm đó. Nắng đã tắt, đèn vừa lên. Đó là thời điểm rất tệ để thực sự ngắm hoa.
Nhưng chúng ta vẫn đi loanh quanh. Chúng ta ngó nghiêng đây đó. Chúng ta trầm trồ bình phẩm. Chúng ta chen nhau chụp ảnh. Rồi chúng ta ra về và tưởng mình đã được ngắm hoa. Nhưng không. Chúng ta hầu như đã lướt qua mà không thực nhìn ngắm. Hoặc chúng ta đã cố gắng ngắm nhìn nhưng chỉ thấy 30 phần trăm vẻ đẹp mà chúng ta có thể nhìn ngắm ở những chậu hoa đó vào buổi sáng, khi sương còn đọng và nắng mới ửng màu… Cái còn đọng lại trong kí ức ta là một ảo giác, chứ không thể là vẻ đẹp thực sự của những bông hoa.
Bạn có nhận ra chăng, rằng phần lớn thời gian chúng ta chỉ trải qua, mà không thực sự tận hưởng. Một buổi chiều, một giấc ngủ, một bữa ăn, một món đồ, một kì nghỉ, một tình bạn, một tình yêu… Và rốt cuộc, cả một cuộc đời.
(Phạm Lữ Ân, Nếu biết trăm năm là hữu hạn…,
NXB Hội nhà văn, 2020, tr.154-155)
Trình bày suy nghĩ của anh/chị về những điều được gợi ra từ đoạn trích trên.
Đáp án và thang điểm
| Câu | Yêu cầu cần đạt | Điểm |
1 | Nghị luận xã hội | 8,0 |
I. Yêu cầu về kĩ năng– Biết cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội: bố cục rõ ràng; lập luận chặt chẽ; vận dụng tốt các thao tác lập luận; dẫn chứng tiêu biểu, chọn lọc. – Bài viết trong sáng, mạch lạc, giàu cảm xúc; không mắc lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp. | ||
II. Yêu cầu về kiến thức | ||
1. Giải thích– Bạn đến Hội hoa xuân Tao Đàn làm gì nếu không để ngắm hoa?… Nhưng không. Chúng ta hầu như đã lướt qua mà không thực nhìn ngắm. Hoặc chúng ta đã cố gắng ngắm nhìn nhưng chỉ thấy 30 phần trăm vẻ đẹp mà chúng ta có thể nhìn ngắm ở những chậu hoa đó vào buổi sáng, khi sương còn đọng và nắng mới ửng màu → chúng ta đã không biết tận hưởng khoảng khắc đẹp nhất của những đóa hoa. – Bạn có nhận ra chăng, rằng phần lớn thời gian chúng ta chỉ trải qua, mà không thực sự tận hưởng. Một buổi chiều, một giấc ngủ, một bữa ăn, một món đồ, một kì nghỉ, một tình bạn, một tình yêu… Và rốt cuộc, cả một cuộc đời. → Cách đón nhận cuộc sống cũng như tận hưởng những đóa hoa. Chúng ta đã bỏ qua những khoảnh khắc thời gian của cuộc sống, để nó trôi đi một cách lãng phí. – Khoảnh khắc là khoảng thời gian ngắn ngủi, trôi qua một cách nhanh chóng, không lặp lại; đó cũng là cơ sở tạo nên toàn bộ thời gian cuộc sống, cuộc đời. – Phải biết tận hưởng những khoảnh khắc thời gian đáng quý của cuộc sống. → Đoạn văn bản đưa ra lời khuyên cho mỗi người: Phải biết nâng niu, trân trọng và tận hưởng những khoảnh khắc thời gian của cuộc sống. | 1,0 | |
2. Bàn luận– Khoảnh khắc thời gian cuộc sống có vai trò, ý nghĩa rất lớn đối với cuộc đời mỗi người:
– Làm thế nào để tận hưởng từng khoảnh khắc trọn vẹn của cuộc sống? Bạn hãy tập trung vào hiện tại và niềm vui, hạnh phúc của ngày hôm nay để cuộc đời mình không bị trôi qua vô ích. Khoảnh khắc của hiện tại là khoảng thời gian quý giá, giàu ý nghĩa. Khi sống tích cực với hiện tại chúng ta sẽ được kế thừa quá khứ, hiện thực hóa ước mơ, chuẩn bị cho tương lai. Đừng chờ đợi mà hãy sống hết mình cho mỗi phút giây hiện tại để tìm được hạnh phúc đích thực. – Phê phán những người lãng phí từng khoảnh khắc của cuộc sống để thời gian cùng những giá trị sống tích cực trôi qua vô nghĩa. (Thí sinh cần chọn dẫn chứng phù hợp, lập luận thuyết phục.) | 5,0
| |
3. Mở rộng vấn đề– Tận hưởng những khoảng khắc cuộc sống không có nghĩa chỉ biết sống cho cá nhân, sống vội sống gấp. – Cũng cần tùy thuộc vào hoàn cảnh mà mỗi chúng ta có cách lựa chọn những khoảnh khắc tối ưu nhất cho cuộc sống. | 1,0
| |
4. Bài học– Hãy trân trọng.từng khoảnh khắc cuộc sống, sống hết mình tạo nên những khoảnh khắc đẹp đẽ. – Chỉ bằng cách sống cuộc đời mình trong từng khoảnh khắc của nó, bạn sẽ sống trọn vẹn từng ngày của đời mình. | 1,0 |
Tham khảo đáp án đề Nghị luận văn học số 23 tại đây:
Đề 23 – NLVH: Sáng tác của nhà văn có thế giới nghệ thuật riêng
Xem thêm:
- Lớp văn cô Ngọc Anh trực tiếp giảng dạy tại Hà Nội: Tìm hiểu thêm
- Tham khảo sách Chuyên đề Lí luận văn học phiên bản 2025: Tủ sách Thích Văn học
- Tham khảo bộ tài liệu độc quyền của Thích Văn học siêu hot: Tài liệu
- Đón xem các bài viết mới nhất trên fanpage FB: Thích Văn Học



