Đề 23 – NLVH: Sáng tác của nhà văn có thế giới nghệ thuật riêng

2 

Nghị luận văn học 

I. Yêu cầu về kĩ năng 

– Có kĩ năng viết bài văn nghị luận văn học, biết huy động các kiến thức lí luận, kiến thức về tác giả, tác phẩm để làm bài.  

– Vận dụng tốt các thao tác lập luận; lí lẽ xác đáng; trình bày khoa học; văn viết có cảm xúc, giọng điệu riêng; diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. 

II. Yêu cầu về kiến thức 

Thí sinh có nhiều cách trình bày khác nhau song cần đạt được những nội dung cơ bản sau: 

1. Giải thích 

– Ý kiến đặt ra vấn đề:  

• Phong cách nghệ thuật của nhà văn.  
• Phong cách nghệ thuật của nhà văn thể hiện qua việc sáng tạo một thế giới nghệ thuật độc đáo, thẩm mĩ và in đậm dấu ấn chủ thể sáng tạo. 

– Ý kiến nhấn mạnh: nhà văn có phong cách khi nhà văn sáng tạo được một thế giới nghệ thuật độc đáo, thẩm mĩ và in đậm dấu ấn chủ thể sáng tác. 

2. Bình luận 

– Nghệ thuật là lĩnh vực của cái độc đáo. Văn chương là một hoạt động sáng tạo nó chỉ dung nạp những người biết đào sâu, biết tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi và sáng tạo những cái gì chưa có. 

– Nhà văn có phong cách thì mới được người đọc chấp nhận và yêu mến. Phong cách càng độc đáo thì sức hấp dẫn càng lớn. Phong cách là biểu hiện cao nhất cho cá tính sáng tạo của người nghệ sĩ.  

– Về phương diện nội dung, phong cách nhà văn thể hiện qua quan niệm sống, cách nhìn, cách lí giải về hiện thực cuộc sống. Về phương diện nghệ thuật, phong cách thể hiện qua giọng điệu, ngôn ngữ, cách cấu tứ tác phẩm, việc lựa chọn từ ngữ và các biện pháp tu từ,… 

– Trong đó, việc sáng tạo được trong sáng tác của mình một thế giới nghệ thuật riêng, thế giới nhân vật, những hình tượng, biểu tượng nghệ thuật độc đáo, có giá trị thẩm mĩ cao, in đậm dấn ấn của chủ thể sáng tạo là cơ sở có tính quyết định làm nên phong cách nghệ thuật của nhà văn. 

– Những hình tượng và biểu tượng nghệ thuật độc đáo là bức tượng đài vinh quang của nhà văn, là nơi kết tinh tư tưởng và tài năng của người nghệ sĩ ngôn từ. 

* Chứng minh 

– Thí sinh chọn những hiện tượng văn học cụ thể và phân tích thế giới nghệ thuật để làm rõ vấn đề: phong cách nghệ thuật nhà văn thể hiện qua việc sáng tạo một thế giới nghệ thuật độc đáo, thẩm mĩ và in đậm dấu ấn chủ thể sáng tạo. 

3. Đánh giá, mở rộng 

– Ý kiến xác đáng – đặt ra yêu cầu về sáng tạo của nhà văn và nhà văn phải có phong cách nghệ thuật. 

– Tuy nhiên cần thấy, phong cách nghệ thuật không chỉ thể hiện ở việc sáng tạo một thế giới nghệ thuật riêng, độc đáo mà còn thể hiện ở việc lựa chọn, xử lí đề tài, xác định chủ đề, tính thống nhất, ổn định trong việc sử dụng các phương thức và phương tiện nghệ thuật, có giọng điệu riêng, những đặc sắc về ngôn ngữ,…. của nhà văn . 

– Đặt ra yêu cầu đối với nhà văn trong quá trình sáng tác: phải sáng tạo một thế giới nghệ thuật riêng, độc đáo và tạo được phong cách nghệ thuật của riêng mình. 

– Người tiếp nhận thông qua thế giới nghệ thuật không chỉ bất ngờ, thích thú khi bắt gặp một cách nhìn riêng, giàu tính khám phá nghệ thuật mà còn nhận thức được phong cách nhà văn.