Đề 12 – NLXH: Tự chủ – Bài học từ “Chuyện của ốc sên”

De 12 - NLXH: Thong diep goi ra tu "Chuyen cua oc sen"

Câu chuyện “Chuyện của ốc sên” gửi gắm thông điệp sâu sắc về sự tự chủ và tinh thần dựa vào chính mình. Qua bài viết này, Thích Văn Học cùng bạn khám phá ý nghĩa của việc không trông chờ vào người khác hay hoàn cảnh mà hãy biết tự đứng vững, tự gánh vác cuộc sống của chính mình.

Đề bài:

CHUYỆN CỦA ỐC SÊN 

Ốc sên con ngày nọ hỏi mẹ của nó:  

– Mẹ ơi! Tại sao chúng ta từ khi sinh ra đã phải đeo cái mình vừa nặng vừa cứng trên lưng thế? Thật là thiệt chết đi được! 

– Vì cơ thể chúng ta không có xương sống để chống đỡ, chỉ có thể bò và bò cũng không nhanh. Mẹ nó nói. 

– Chị sâu róm không có xương, cũng chẳng bò nhanh. Tại sao chị ấy không phải đeo cái mình vừa nặng vừa cứng đó? 

– Vì chị sâu róm sẽ thành bướm. Bầu trời sẽ bảo vệ chị ấy. 

– Nhưng em giun đất cũng không có xương, cũng chẳng bò nhanh, cũng chẳng biến hóa được. Tại sao em ấy không phải đeo cái mình vừa nặng vừa cứng đó? 

– Vì em giun sẽ chui xuống đất. Lòng đất sẽ bảo vệ em ấy. 

Ốc sên con bật khóc nói: “Chúng ta thật đáng thương, bầu trời không bảo vệ chúng ta, lòng đất cũng chẳng che chở chúng ta” 

– Vì vậy mà chúng ta có cái mình – ốc sên mẹ an ủi con – Chúng ta không dựa vào bầu trời, cũng chẳng dựa vào đất, chúng ta phải dựa vào chính chúng ta. 

(Quà tặng cuộc sống, Nhiều tác giả, NXB Thanh Niên, 2009, tr.35) 

Viết bài văn thể hiện suy nghĩ của anh/chị về điều được gợi ra từ câu chuyện trên.

Đáp án và thang điểm

Câu Nội dung Điểm 
1 

Viết bài văn nghị luận xã hội 

8,0 

I. Yêu cầu về kĩ năng: 

– Biết cách viết một bài văn nghị luận xã hội, bố cục bài viết sáng rõ, không mắc các lỗi chính tả, diễn đạt,… 

– Bài viết có quan điểm rõ ràng, lập luận chặt chẽ, thuyết phục, văn phong trong sáng,… 

 

II. Yêu cầu về nội dung: 

Thí sinh có thể trình bày bài viết theo nhiều cách, dưới đây là một số gợi ý định hướng chấm bài 

 

1. Giải thích 

a. Tóm lược nội dung câu chuyện 

– Sâu róm, giun đất:  có thể biến hóa để bay hoặc chui xuống lòng đất để tránh kẻ thù, là hình ảnh gợi liên tưởng đến những người may mắn, được chở che, bảo vệ để  

– Ốc sên: không biến hóa được như bướm, không chui xuống đất được như giun, và ốc sên có cái vỏ ốc cứng cáp để tự bảo vệ và tiếp tục sinh tồn. Ở đây ốc sên biểu tượng cho những người thiếu may mắn hơn, không được chở che, không được bảo vệ, phải dựa vào chính mình. 

b. Khái quát vấn đề nghị luận 

Con người cần phải tự lực, phải dựa vào chính năng lực và bản lĩnh của mình 

1,5 

2. Bàn luận 

* Khẳng định việc tự lực, tự dựa vào chính năng lực và bản lĩnh của mình là một thái độ sống đúng đắn và tích cực. 

* Trong cuộc sống, chúng ta có thể nhận được bảo vệ, hỗ trợ, giúp đỡ từ người khác 

– Nếu biết tận dụng sự giúp đỡ như một trong những nguồn sức mạnh, một sự động viên… ta sẽ gặp nhiều thuận lợi, sẽ dễ dàng hơn trong cuộc sống 

– Nếu chỉ dựa vào người khác mà bản thân không vận động,  sẽ dẫn đến hậu quả là: ta sẽ dễ phải phụ thuộc vào người khác, không tự làm chủ được cuộc sống của mình. 

* Con người cần phải sống tự lực 

– Tự lực là khi ta tự mình lo được cho bản thân mình, tự mình làm những việc cần làm và muốn làm, tự thực hiện những dự định, mơ ước của bản thân… 

– Ý nghĩa của việc sống tự lực: 

  • Giúp ta có thể tự lập, tự chủ trong cuộc sống của mình
  • Giúp ta có niềm tin, niềm tự hào về bản thân
  • Tự lực, dựa vào chính mình cho ta nguồn năng lượng tích cực, nhiệt huyết, niềm vui sống
  • Đóng góp được cho cộng đồng, xã hội những giá trị mới mẻ, góp phần xây dựng nên một xã hội độc lập, tự chủ, vững mạnh… 

– Phải làm thế nào để sống tự chủ 

  • Ý thức về tầm quan trọng của việc phải dựa vào chính mình
  • Trau dồi năng lực, khả năng của bản thân
  • Tôi luyện ý chí…
  • Cần nhận thức rõ hoàn cảnh để có những thích nghi, thay đổi, ứng phó phù hợp 
4,0 

3. Bàn luận mở rộng, nâng cao vấn đề 

– Luôn tự chủ, làm chủ cuộc sống của chính mình là một cách sống, một lựa chọn không dễ dàng, đòi hỏi cả sự nỗ lực và bản lĩnh 

– Tự chủ không có nghĩa là khước từ mọi sự hỗ trợ, giúp đỡ từ người khác, mà trong nhiều trường hợp cần trân trọng và tận dụng sự giúp đỡ ấy 

– Có hành động thiết thực giúp người khác có thể tự chủ, độc lập, nhưng đồng thời cũng cần giúp đỡ, hỗ trợ, bảo về cho những người đang cần…  

1,5 

4. Bài học nhận thức và hành động 

0,5 
Mở và kết bài tốt 0,5 

Tham khảo đáp án đề Nghị luận văn học số 12 tại đây:

Đề 12 – NLVH: Nhìn đời theo thế giới chủ quan nội cảm

Xem thêm: