Bài văn (4 điểm), Nghị Luận Xã Hội, Văn Mẫu

Nghị luận xã hội: Ứng xử trước áp lực thi cử và điểm số – Dàn ý

Đề 6 - Vượt qua áp lực thi cử và điểm số

NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỦ ĐỀ 4 – HỌC TẬP

Đề 6: Viết bài văn nghị luận xã hội về một vấn đề cần giải quyết: “Là học sinh, theo em làm thế nào để vượt qua áp lực thi cử và điểm số?” 

Dàn ý

I. Mở bài

Cuộc sống hiện đại mang đến nhiều cơ hội phát triển nhưng cũng đặt ra không ít thách thức, đặc biệt là với học sinh đang trong giai đoạn trưởng thành. Áp lực thi cử và điểm số trở thành một vấn đề nhức nhối, ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý và sức khỏe của các bạn. Để có thể vững vàng vượt qua giai đoạn này, học sinh cần trang bị cho mình những kỹ năng và nhận thức đúng đắn. 

II. Thân bài

1. Giải thích vấn đề

Áp lực thi cử và điểm số là tình trạng căng thẳng, lo lắng, thậm chí sợ hãi mà học sinh phải đối mặt trong quá trình học tập, đặc biệt là trước và trong các kỳ thi, kiểm tra. Áp lực này xuất phát từ nhiều yếu tố, bao gồm kỳ vọng của gia đình, thầy cô, bạn bè, cũng như sự cạnh tranh trong môi trường học đường. 

2. Phân tích vấn đề

– Thực trạng: 

Theo một khảo sát gần đây của Bộ Giáo dục và Đào tạo, hơn 70% học sinh THPT cảm thấy áp lực trong học tập, trong đó áp lực thi cử và điểm số chiếm tỷ lệ cao nhất. Nhiều bạn rơi vào trạng thái mệt mỏi, mất ngủ, chán ăn, thậm chí trầm cảm do không chịu nổi áp lực. 

– Nguyên nhân: 
  • Kỳ vọng quá cao từ gia đình và xã hội: Nhiều bậc phụ huynh đặt nặng thành tích học tập của con cái, coi điểm số là thước đo duy nhất cho sự thành công. Điều này vô tình tạo ra áp lực lớn lên vai các bạn. 
  • Chương trình học nặng nề: Lượng kiến thức quá nhiều, lịch học dày đặc khiến học sinh không có thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, dẫn đến tình trạng quá tải. 
  • Phương pháp dạy và học chưa hiệu quả: Việc tập trung quá nhiều vào lý thuyết, ít chú trọng thực hành khiến học sinh cảm thấy nhàm chán, khó tiếp thu kiến thức. 
  • Sự cạnh tranh trong môi trường học đường: Học sinh luôn phải chạy đua với điểm số để không bị tụt hậu so với bạn bè, dẫn đến tâm lý căng thẳng, lo lắng. 
– Hậu quả: 

Nếu không được giải quyết kịp thời, áp lực thi cử và điểm số có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng: 

  • Suy giảm sức khỏe thể chất và tinh thần: Học sinh có thể mắc các bệnh như đau đầu, mất ngủ, rối loạn tiêu hóa, trầm cảm, thậm chí có những hành động tiêu cực. 
  • Giảm sút chất lượng học tập: Áp lực quá lớn khiến học sinh không thể tập trung, tiếp thu kiến thức hiệu quả, dẫn đến kết quả học tập kém. 
  • Mất định hướng nghề nghiệp: Áp lực điểm số khiến học sinh không có thời gian khám phá bản thân, tìm hiểu sở thích, năng khiếu, dẫn đến khó khăn trong việc lựa chọn nghề nghiệp phù hợp. 
– Ý kiến trái chiều: 

Một số người cho rằng áp lực thi cử và điểm số là cần thiết để thúc đẩy học sinh cố gắng, nỗ lực hơn trong học tập. Tuy nhiên, quan điểm này chưa hoàn toàn chính xác. Áp lực quá mức không chỉ không mang lại hiệu quả tích cực mà còn gây ra những tác động tiêu cực đến sự phát triển toàn diện của học sinh. 

3. Giải pháp giải quyết vấn đề

– Học sinh – Chủ thể của sự thay đổi:
  • Cách thực hiện: Học sinh cần thay đổi tư duy về việc học, không chỉ xbạn điểm số là thước đo duy nhất của thành công. Thay vào đó, hãy tập trung vào việc trau dồi kiến thức, kỹ năng và phát triển đam mê cá nhân. 
  • Công cụ/phương pháp hỗ trợ: Học sinh có thể tham gia các câu lạc bộ, hoạt động ngoại khóa để khám phá sở thích và năng khiếu của bản thân. Đồng thời, tìm hiểu và áp dụng các phương pháp học tập hiệu quả, phù hợp với bản thân. 
  • Lí giải, phân tích: Khi học sinh có mục tiêu học tập rõ ràng và niềm đam mê với môn học, việc học sẽ trở nên thú vị và hiệu quả hơn. Điều này giúp giảm áp lực thi cử và tạo động lực để học sinh tự giác học tập, không còn bị ám ảnh bởi điểm số. 
  • Dẫn chứng: 
    • Việt Nam: Bạn Nguyễn Phương Anh, học sinh lớp 12 trường THPT Chuyên Hà Nội – Amsterdam, đã đạt thành tích cao trong các kì thi học sinh giỏi quốc gia và quốc tế môn Hóa học. Tuy nhiên, bạn không chỉ tập trung vào việc học kiến thức sách vở mà còn tích cực tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học, thực hiện các dự án cộng đồng. Nhờ đó, bạn đã có những trải nghiệm quý báu, giúp bạn phát triển toàn diện và có định hướng rõ ràng cho tương lai. 
    • Nước ngoài: Malala Yousafzai, nhà hoạt động vì quyền giáo dục người Pakistan, đã từng bị Taliban tấn công vì đấu tranh cho quyền được đến trường của trẻ bạn gái. Tuy nhiên, điều đó không làm Malala nản lòng. Malala tiếp tục theo đuổi việc học và trở thành người trẻ tuổi nhất nhận giải Nobel Hòa bình. Câu chuyện của Malala là minh chứng cho sức mạnh của niềm đam mê và khát khao học tập, vượt qua mọi khó khăn và áp lực. 
– Gia đình – Hậu phương vững chắc:
  • Cách thực hiện: Cha mẹ cần đồng hành cùng con, tạo không khí gia đình thoải mái, không tạo áp lực về điểm số. Thay vào đó, hãy khuyến khích con khám phá sở thích, phát huy năng khiếu và tự tin vào bản thân. 
  • Công cụ/phương pháp hỗ trợ: Cha mẹ có thể cùng con tham gia các hoạt động gia đình, trò chuyện, chia sẻ những khó khăn trong học tập và cuộc sống. Đồng thời, tạo điều kiện cho con tham gia các hoạt động ngoại khóa, tìm hiểu thông tin về các ngành nghề, trường đại học để con có cái nhìn đa chiều về tương lai. 
  • Lí giải, phân tích: Sự ủng hộ và động viên từ gia đình là nguồn động lực lớn lao giúp học sinh vượt qua áp lực thi cử. Khi cảm thấy được yêu thương và tin tưởng, học sinh sẽ tự tin hơn vào bản thân, không còn sợ hãi thất bại và có thể phát huy hết khả năng của mình. 
  • Dẫn chứng: 
    • Việt Nam: Gia đình của bạn Nguyễn Ngọc Minh, học sinh lớp 11 trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, luôn tạo điều kiện tốt nhất cho bạn phát triển đam mê Toán học. Cha mẹ bạn không đặt nặng vấn đề điểm số mà luôn khuyến khích bạn tham gia các cuộc thi Toán học trong và ngoài nước. Nhờ đó, bạn đã đạt được nhiều thành tích cao và có cơ hội học tập tại các trường đại học danh tiếng trên thế giới. 
    • Nước ngoài: Bill Gates, nhà sáng lập Microsoft, đã từng bỏ học đại học Harvard để theo đuổi đam mê công nghệ. Tuy nhiên, cha mẹ ông luôn ủng hộ quyết định của ông và tạo điều kiện tốt nhất để ông phát triển sự nghiệp. Nhờ đó, Bill Gates đã trở thành một trong những người giàu có và thành công nhất thế giới. 
– Nhà trường – Môi trường giáo dục lành mạnh:
  • Cách thực hiện: Nhà trường cần đổi mới phương pháp dạy và học, tạo môi trường học tập thân thiện, tích cực, khuyến khích học sinh sáng tạo và tư duy phản biện. Đồng thời, tổ chức các hoạt động ngoại khóa đa dạng, giúp học sinh phát triển toàn diện. 
  • Công cụ/phương pháp hỗ trợ: Nhà trường có thể áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại như học tập dự án, học tập trải nghiệm, học tập thông qua trò chơi. Đồng thời, tổ chức các buổi tư vấn tâm lý, hướng nghiệp để giúp học sinh giải tỏa áp lực và định hướng tương lai. 
  • Lí giải, phân tích: Môi trường học tập tích cực và phương pháp dạy học sáng tạo sẽ khơi gợi niềm đam mê học tập của học sinh, giúp các bạn thấy được ý nghĩa và giá trị của việc học. Khi học sinh không còn bị gò bó trong khuôn khổ, các bạn sẽ tự do sáng tạo, phát huy hết tiềm năng của mình. 
  • Dẫn chứng: 
    • Việt Nam: Trường THPT FPT đã áp dụng mô hình giáo dục khai phóng, chú trọng phát triển năng lực cá nhân của học sinh. Nhà trường không chỉ dạy kiến thức mà còn trang bị cho học sinh các kỹ năng mềm như làm việc nhóm, thuyết trình, giải quyết vấn đề. Nhờ đó, học sinh của trường có khả năng thích ứng cao với môi trường làm việc và đạt được nhiều thành công trong sự nghiệp. 
    • Nước ngoài: Trường High Tech High ở San Diego, California, Mỹ, nổi tiếng với phương pháp dạy học dựa trên dự án. Học sinh được tự do lựa chọn đề tài nghiên cứu, làm việc nhóm và trình bày kết quả trước lớp. Phương pháp này giúp học sinh phát triển kỹ năng tư duy phản biện, sáng tạo và giải quyết vấn đề. 

4. Liên hệ bản thân

Bản thân tôi cũng từng trải qua những áp lực trong học tập. Tuy nhiên, nhờ sự động viên của gia đình, thầy cô và bạn bè, cùng với việc tự điều chỉnh tâm lý, tôi đã vượt qua được giai đoạn khó khăn này. Tôi nhận ra rằng việc giữ một tinh thần lạc quan, tự tin và biết cân bằng giữa học tập và nghỉ ngơi là rất quan trọng. 

III. Kết bài 

Áp lực thi cử và điểm số là một vấn đề không thể xbạn nhẹ. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự chung tay của toàn xã hội, từ gia đình, nhà trường đến các cơ quan quản lý giáo dục. Chỉ khi áp lực được giảm bớt, học sinh mới có thể phát triển toàn diện cả về trí tuệ, thể chất lẫn tinh thần, trở thành những công dân có ích cho xã hội. 

Tham khảo bài viết mẫu cho đề bài này: Ứng xử trước áp lực thi cử và điểm số – Bài làm

Xem tổng hợp các bài nghị luận xã hội về chủ đề học tập tại đây.

Xem thêm: