Bài văn (4 điểm), Nghị Luận Xã Hội, Văn Mẫu

Nghị luận xã hội: Lắng nghe và thấu hiểu người khác – Dàn ý

Đề 30 - Lắng nghe và thấu hiểu

NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỦ ĐỀ 1 – PHÁT TRIỂN BẢN THÂN

Đề 30: Viết bài văn nghị luận xã hội về một vấn đề cần giải quyết: “Là học sinh, em nghĩ làm thế nào để học cách lắng nghe và thấu hiểu người khác?” 

Dàn ý

I. Mở bài

Trong cuộc sống đầy biến động và phức tạp, việc lắng nghe và thấu hiểu người khác không chỉ là một kỹ năng giao tiếp quan trọng mà còn là một phẩm chất đáng quý của mỗi con người. Là học sinh, chúng ta đang trong giai đoạn hình thành và phát triển nhân cách, việc học cách lắng nghe và thấu hiểu không chỉ giúp chúng ta xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với mọi người xung quanh, mà còn là nền tảng vững chắc cho sự thành công trong tương lai. 

II. Thân bài

1. Giải thích vấn đề

Lắng nghe và thấu hiểu là khả năng tiếp nhận thông tin từ người khác một cách chủ động, tập trung và tôn trọng, đồng thời cố gắng đặt mình vào vị trí của họ để cảm nhận và hiểu được những suy nghĩ, cảm xúc và quan điểm của họ. 

2. Phân tích vấn đề

– Thực trạng:

Trong xã hội hiện đại, với sự phát triển của công nghệ và mạng xã hội, việc giao tiếp trực tiếp giữa con người dường như đang dần bị mai một. Chúng ta thường dành nhiều thời gian cho việc lướt web, xem video, trò chuyện trên mạng xã hội mà quên đi việc lắng nghe và trò chuyện trực tiếp với người khác. Điều này dẫn đến việc chúng ta thiếu kỹ năng lắng nghe, dễ dàng đưa ra phán xét và đánh giá người khác mà không thực sự hiểu rõ về họ. 

– Nguyên nhân:

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng này, trong đó có thể kể đến: 

  • Áp lực học tập và thi cử khiến học sinh không có nhiều thời gian để giao tiếp và lắng nghe người khác. 
  • Sự phát triển của công nghệ và mạng xã hội khiến chúng ta quen với việc giao tiếp gián tiếp, thiếu sự tương tác trực tiếp với người khác. 
  • Sự khác biệt về quan điểm, suy nghĩ và lối sống giữa các cá nhân cũng là một trong những nguyên nhân khiến chúng ta khó có thể lắng nghe và thấu hiểu người khác. 
  • Hậu quả: Việc thiếu kỹ năng lắng nghe và thấu hiểu có thể dẫn đến nhiều hậu quả tiêu cực, ảnh hưởng đến cả cá nhân và xã hội: 
  • Xung đột, mâu thuẫn trong các mối quan hệ gia đình, bạn bè, thầy cô. 
  • Cô lập, tự ti, mặc cảm, khó hòa nhập với cộng đồng. 
  • Mất cơ hội học hỏi, hợp tác và phát triển. 
– Ý kiến trái chiều:

Một số người cho rằng việc lắng nghe và thấu hiểu người khác là không cần thiết, thậm chí là một sự yếu đuối. Họ cho rằng chỉ cần tập trung vào bản thân, theo đuổi mục tiêu của mình là đủ. Tuy nhiên, quan điểm này là hoàn toàn sai lầm. Việc lắng nghe và thấu hiểu người khác không chỉ giúp chúng ta xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, mà còn giúp chúng ta học hỏi, mở rộng tầm nhìn và phát triển bản thân. 

3. Giải pháp giải quyết vấn đề

Để học cách lắng nghe và thấu hiểu người khác, chúng ta có thể áp dụng một số giải pháp sau: 

– Tự nhận thức và rèn luyện thái độ tích cực. 
  • Người thực hiện: Học sinh. 
  • Cách thực hiện: 
    • Tự vấn bản thân về tầm quan trọng của việc lắng nghe và thấu hiểu. 
    • Rèn luyện sự kiên nhẫn, tôn trọng và đồng cảm với người khác. 
    • Loại bỏ định kiến và suy nghĩ tiêu cực. 
  • Công cụ/phương pháp hỗ trợ: Nhật ký cá nhân, thiền định, tham gia các khóa học kỹ năng mềm. 
  • Lí giải, phân tích: Thái độ tích cực là nền tảng để lắng nghe và thấu hiểu người khác. Khi có thái độ đúng đắn, học sinh sẽ dễ dàng tiếp nhận thông tin và cảm xúc của người đối diện một cách chân thành. 
  • Dẫn chứng: 
    • Việt Nam: Nhiều trường học đã tổ chức các buổi sinh hoạt ngoại khóa, câu lạc bộ kỹ năng sống để giúp học sinh rèn luyện thái độ tích cực và kỹ năng giao tiếp. 
    • Nước ngoài: Tại Phần Lan, chương trình giáo dục chú trọng phát triển kỹ năng xã hội và cảm xúc của học sinh, trong đó có kỹ năng lắng nghe và thấu hiểu. 
– Rèn luyện kỹ năng lắng nghe tích cực. 
  • Người thực hiện: Học sinh. 
  • Cách thực hiện: 
    • Tập trung vào người nói, không ngắt lời, không phán xét. 
    • Sử dụng ngôn ngữ cơ thể để thể hiện sự quan tâm và lắng nghe (giao tiếp bằng mắt, gật đầu, mỉm cười,…). 
    • Đặt câu hỏi mở để khuyến khích người nói chia sẻ thêm thông tin và cảm xúc. 
    • Tóm tắt lại ý chính của người nói để đảm bảo sự hiểu đúng. 
  • Công cụ/phương pháp hỗ trợ: Các bài tập thực hành lắng nghe, trò chơi nhập vai, tham gia các hoạt động nhóm. 
  • Lí giải, phân tích: Kỹ năng lắng nghe tích cực giúp học sinh hiểu rõ hơn về thông điệp và cảm xúc của người khác, từ đó tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp và giải quyết xung đột hiệu quả. 
  • Dẫn chứng: 
    • Việt Nam: Trường THPT Chuyên Hà Nội – Amsterdam đã tổ chức các buổi tập huấn kỹ năng giao tiếp và lắng nghe cho học sinh, giúp các bạn nâng cao khả năng thấu hiểu và hợp tác với nhau. 
    • Nước ngoài: Tại Mỹ, nhiều trường đại học đã đưa môn học “Lắng nghe tích cực” vào chương trình giảng dạy, nhằm trang bị cho sinh viên kỹ năng quan trọng này. 
– Tạo môi trường giao tiếp cởi mở và tôn trọng. 
  • Người thực hiện: Học sinh, giáo viên, phụ huynh. 
  • Cách thực hiện: 
    • Tạo không gian an toàn để mọi người chia sẻ suy nghĩ và cảm xúc của mình mà không sợ bị phán xét. 
    • Khuyến khích sự đa dạng ý kiến và tôn trọng sự khác biệt. 
    • Tổ chức các hoạt động giao lưu, trò chuyện để mọi người hiểu nhau hơn. 
  • Công cụ/phương pháp hỗ trợ: Các buổi sinh hoạt lớp, câu lạc bộ học sinh, diễn đàn trực tuyến, các hoạt động ngoại khóa. 
  • Lí giải, phân tích: Môi trường giao tiếp cởi mở và tôn trọng là điều kiện thuận lợi để học sinh rèn luyện kỹ năng lắng nghe và thấu hiểu. Khi cảm thấy được lắng nghe và tôn trọng, học sinh sẽ tự tin hơn trong việc chia sẻ và đồng cảm với người khác. 
  • Dẫn chứng: 
    • Việt Nam: Trường THPT Phan Đình Phùng (Hà Nội) đã xây dựng mô hình “Hộp thư tâm sự” để học sinh có thể chia sẻ những vấn đề của mình một cách ẩn danh. 
    • Nước ngoài: Tại Nhật Bản, các trường học chú trọng xây dựng văn hóa “ba chân bốn cẳng” (sanpo yoshi), khuyến khích học sinh trò chuyện và chia sẻ với nhau trong các hoạt động ngoại khóa. 

4. Liên hệ bản thân

Bản thân tôi đã từng gặp khó khăn trong việc lắng nghe và thấu hiểu người khác. Tôi thường dễ dàng đưa ra phán xét và đánh giá người khác mà không thực sự hiểu rõ về họ. Tuy nhiên, sau khi nhận ra tầm quan trọng của việc lắng nghe và thấu hiểu, tôi đã cố gắng thay đổi và áp dụng những giải pháp trên. Kết quả là tôi đã cải thiện được đáng kể kỹ năng giao tiếp của mình, xây dựng được mối quan hệ tốt đẹp hơn với mọi người xung quanh. 

III. Kết bài

Lắng nghe và thấu hiểu là một kỹ năng quan trọng và cần thiết trong cuộc sống. Là học sinh, chúng ta cần nhận thức được tầm quan trọng của việc học cách lắng nghe và thấu hiểu người khác, đồng thời chủ động áp dụng những giải pháp để cải thiện kỹ năng này. Chỉ khi biết lắng nghe và thấu hiểu, chúng ta mới có thể xây dựng được mối quan hệ tốt đẹp, phát triển bản thân và đóng góp tích cực cho xã hội. 

Thông điệp: Hãy lắng nghe bằng cả trái tim, thấu hiểu bằng cả tấm lòng. Bởi vì, lắng nghe và thấu hiểu không chỉ là một kỹ năng, mà còn là một nghệ thuật, một món quà quý giá mà chúng ta dành tặng cho nhau. 

Tham khảo bài viết mẫu cho đề bài này: Lắng nghe và thấu hiểu người khác – Bài làm

Xem tổng hợp các bài nghị luận xã hội về chủ đề phát triển bản thân tại đây.

Xem thêm: