Đề 14 – NLVH: Lời mời của nhà thơ có sự quyến rũ của tự nhiên

2 

Viết bài văn nghị luận văn học

I. Yêu cầu về kỹ năng:  

Thí sinh biết cách làm bài nghị luận về một vấn đề văn học. Luận điểm rõ ràng, lô gíc; lập luận sắc sảo, thuyết phục. Văn giàu cảm xúc, hình ảnh; không mắc lỗi diễn đạt, dùng từ, chính tả…. 

II. Yêu cầu về kiến thức: 

Thí sinh có thể trình bày vấn đề theo những cách khác nhau, song bài viết phải làm nổi bật được các nội dung chính sau: 

a. Giải thích  

Bằng lối so sánh giàu hình ảnh, R.Tagore ví sự quyến rũ của thơ với sự quyến rũ của tự nhiên (Hoa quyến rũ bướm bằng hương thơm, màu sắc khác biệt giống như thơ quyến rũ người đọc bằng ngôn từ, hình ảnh, cảm xúc,… Để tạo nên sức quyến rũ đó, ngôn từ, hình ảnh, cảm xúc phải có sự tươi tắn, hồn nhiên, tự nhiên theo một cách riêng biệt nhất.) 

1,0 

b. Bàn luận 

– Thơ có sự quyến rũ của tự nhiên… 

• Thơ ca trước hết quyến rũ bạn đọc ở nội dung cảm xúc, điều này làm nên đặc tính trữ tình căn cốt của thơ. Tình cảm chính là “hương thơm” của thơ. Đó là tiếng nói nội tâm sâu sắc, mãnh liệt của nhà thơ trước con người và cuộc đời, có khả năng chạm tới cái chung của cõi người tạo nên sự tri âm, đồng cảm…
• Thơ ca hấp dẫn bạn đọc không chỉ bởi những tình cảm mãnh liệt, những triết lí sâu sắc mà còn bằng vẻ lấp lánh của ngôn từ hình ảnh. Màu sắc khác biệt ở đây là chỉ vẻ đẹp độc đáo của hình thức của thơ. Bởi lẽ thơ ca là loại hình nghệ thuật lấy ngôn ngữ làm điểm tựa. Thơ hấp dẫn bạn đọc bởi thứ ngôn ngữ đặc tuyển và được lạ hóa đem lại những nhận thức bất ngờ, từ đó tạo nên những “khoái cảm thẩm mĩ”…
• Thơ quyến rũ bạn đọc không phải bằng những lời hô gọi, những khẩu hiệu mà lời mời của thơ bao giờ cũng có âm điệu riêng, có thể sôi nổi nồng nhiệt, có thể dịu nhẹ lắng sâu… Âm điệu là tinh chất của cảm xúc thơ đã được hóa thân vào hình thức của lời. Nó thuộc phần hồn của bài thơ, là phần tinh túy nhất, thần thái nhất của tiếng thơ.  

– Thơ quyến rũ bằng sự hồn nhiên, tự nhiên theo một cách riêng… 

• Thơ là tiếng nói hồn nhiên, chân thật nhất của lòng người. Sự hồn nhiên, chân thực mới khiến thơ có sức rung cảm mạnh mẽ, mãnh liệt. Sự hồn nhiên, chân thực là con đường ngắn nhất để đưa thơ đến thẳng với tâm hồn người đọc. 
• Văn chương nghệ thuật nói chung, thơ ca nói riêng luôn đòi hỏi sức sáng tạo, cái riêng, cái mới ở người nghệ sĩ và tác phẩm mà họ tạo ra. Cái mới, cái riêng sẽ tạo sức hấp dẫn, sẽ là một đóng góp của nhà thơ cho cuộc đời. Cái mới, cái riêng cũng tạo thành dấu ấn, thành cá tính, thành phong cách của nhà thơ – yếu tố làm nên sự tồn tại của nhà thơ và của thơ. 

4,0 

c. Chứng minh 

–Thí sinh có thể tự do lựa chọn dẫn chứng song cần phân tích dẫn chứng  trên ba phương diện nội dung cảm xúc – ngôn từ – âm điệu. Việc phân tích dẫn chứng phải hướng về làm sáng tỏ những biểu hiện của vấn đề, tránh viết chung chung, tràn nan, không bám sát luận đề. 

-Thí sinh có thể kết hợp hai thao tác lý giải và chứng minh. 

d. Đánh giá: 

Ý kiến của R.Tagore là sự đúc rút trải nghiệm của một đời thơ, đã khái quát được những đặc trưng cơ bản của thơ đem lại cho người đọc một bài học về lao động sáng tạo và tiếp nhận thơ ca. Nhà thơ vừa phải có tình cảm mãnh liệt chân thành vừa phải không ngừng khổ công lao động trên cánh đồng chữ nghĩa. Tiếng thơ phải là sự kết hợp giữa cái tài và cái tâm lí trí và tình cảm, sự công phu và hồn nhiên… 

1,0