Đề 10 – NLVH: Thơ an ủi đắng cay, chở che và nâng đỡ bất hạnh

Câu

2 

Viết bài văn nghị luận văn học

I. Yêu cầu về kĩ năng 

– Có kĩ năng viết bài nghị luận văn học; biết huy động các kiến thức lí luận, kiến thức về tác giả, tác phẩm để làm bài. 

– Vận dụng tốt các thao tác lập luận, lí lẽ xác đáng; trình bày khoa học; văn viết có cảm xúc, giọng điệu riêng; diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. 

II. Yêu cầu về kiến thức 

Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau, song cần đạt được những nội dung cơ bản sau: 

1. Giải thích 

– “Trong những giấc mơ năng trĩu kiếp người”: Là hình ảnh cuộc sống con người với bao nỗi thống khổ, bao ước mơ không thành hiện thực. Đây cũng là điều nhà thơ day dứt, trăn trở, thôi thúc họ cầm bút sáng tạo 

– “thơ vỗ về và an ủi đắng cay”: Nói về tác dụng của thơ trong việc tác động đến thế giới tâm hồn con người, xoa dịu, chia sẻ, đồng hành, động viên, khích lệ con người như một người bạn tinh thần đáng quý. 

– “thơ chở che và nâng đỡ bất hạnh”: Vẫn là tác dụng của thơ ca nhưng ý này nhấn mạnh tác dụng cao, sâu hơn nữa của thơ ấy là khả năng bảo vệ, bao bọc con người trước bão giông của cuộc đời. “nâng đỡ”- vực con người đứng dậy, mạnh mẽ đứng lên vượt qua, chiến thắng mọi nỗi đau. 

→ Nhận định bàn về quá trình sáng tạo thơ ca và chức năng kì diệu, lớn lao, tuyệt vời của thơ ca với cuộc sống con người. 

2. Bàn luận 

– Thơ ra đời “Trong những giấc mơ năng trĩu kiếp người “vì:  

• Cũng như các thể loại văn học khác, thơ ca bắt nguồn từ hiện thực cuộc sống. Khi hiện thực đầy “những giấc mơ nặng trĩu” ấy là mảnh đất màu mỡ để văn học nảy nở, phát triển.
• Thơ còn là tiếng nói thể hiện tình cảm trực tiếp của chủ thể trữ tình. Đứng trước những phận người bé nhỏ, bất hạnh, với những giấc mơ bị dập vùi nhà thơ sẽ nảy sinh nhiều xúc cảm, thôi thúc nhà thơ cầm bút sáng tạo. Giấc mơ nặng trĩu ấy không chỉ là của mọi người mà còn là của chính người sáng tác bởi vậy ám ảnh, day dứt, trẳn trở về những giấc mơ ấy luôn đầy tràn trong cảm xúc người làm thơ.
• Thơ không chỉ viết ra vì nhu cầu giãi bày của cá nhân nhà thơ mà còn vì muốn chạm đến cảm xúc, suy tư của nhiều người đọc, nhất là những người đã rơi vào cảnh “giấc mơ nặng trĩu”. 

– Thơ có khả năng “vỗ về và an ủi đắng cay, thơ chở che và nâng đỡ bất hạnh” vì: + Thơ ca cũng như các thể loại văn học khác có khả năng tác động đến nhận thức, tâm hồn, làm thay đổi suy nghĩ, cảm nhận của người đọc về cuộc sống. “Những giấc mơ nặng trĩu kiếp người” chính là một phần nội dung của thơ ca. Do đó thông qua quá trình đọc thơ người đọc sẽ nhận ra mình qua những ám ảnh về giấc mơ nặng trĩu của phận mình, cảm thấy được xoa dịu, an ủi, vỗ về để vơi bớt đi nỗi đắng cay.  

• Hơn thế, thơ không chỉ vỗ về, xoa dịu mà còn lên tiếng bênh vực cho những con người khốn khổ, nâng đỡ con người bằng cách tiếp thêm cho họ sức mạnh, sự tự tin để dám đứng lên đấu tranh thay đổi cuộc đời. Thông qua chức năng nhận thức và giáo dục, thơ ca dần đi sâu vào lòng người và đem đến cho con người tình yêu thương, chia sẻ, giúp con người mạnh mẽ, trưởng thành hơn. 

( HS lấy dẫn chứng thuyết phục cho từng luận điểm) 

3. Bình luận 

–  Nhận định trên là hoàn toàn có cơ sở, đúng đắn và thuyết phục không chỉ với thể loại thơ nói riêng mà còn với các thể loại văn học nói chung. 

– Nhận định đã đem đến những bài học ý nghĩa cho nhà  thơ và người đọc: 

• Nhà thơ nếu muốn trở thành nhà thơ chân chính cần phải đau trước mọi nỗi đau về giấc mơ dang dở của đồng loại quanh mình, nỗ lực sáng tạo ra những tác phẩm thực sự chạm đến trái tim người đọc, nhất là những phận người bé nhỏ, bất hạnh. Từ đó, thơ bảo vệ, che chở, nâng đỡ con người vượt qua nỗi đau.
• Người đọc: Khi tiếp nhận tác phẩm cần đồng cảm được sự day dứt về những giấc mơ nặng trĩu kiếp người của nhà văn, khám phá tác phẩm bằng toàn bộ tâm hồn, mở lòng để môi câu thơ như nỗ lực sáng tạo của nhà văn, nhận ra được cảm xúc mãnh liệt đã thôi thúc nhà văn sáng tạo, tiếp nhận văn bản bằng toàn bộ tâm hồn để nhận ra giá trị nội dung và nghệ thuật sâu sắc của tác phẩm,..