Để hoàn thành tốt đoạn văn nghị luận văn học, các bạn học sinh không chỉ cần hiểu, cảm nhận được tác phẩm mà còn cần nắm được cách làm của từng dạng để triển khai vấn đề nghị luận được chính xác nhất.
Thích Văn học gửi đến bạn Cách viết đoạn văn NLVH phân tích chủ đề của tác phẩm. Mong rằng, qua những lưu ý và ví dụ minh hoạ, các bạn sẽ tích lũy thêm được kiến thức, kinh nghiệm làm bài ở dạng đề nha!
Dàn ý chung
– Mở đoạn: Giới thiệu tên tác giả, tác phẩm và chủ đề của tác phẩm
– Thân đoạn:
- Tóm tắt ngắn gọn nội dung chính của tác phẩm
- Nêu chủ đề của tác phẩm
- Trình bày những yếu tố để xác định được chủ đề của tác phẩm: Dựa vào: nhân vật, cốt truyện, sự kiện, ngôi kể,… (đối với Truyện); mạch cảm xúc, từ ngữ, hình ảnh, giọng điệu,… (đối với Thơ)
- Đánh giá: Qua chủ đề, ta cảm nhận được điều gì từ tác giả? Thông điệp tác giả gửi đến là gì?
– Kết đoạn:
- Khẳng định lại giá trị/ ý nghĩa của chủ đề
- Cảm nghĩ/ Liên hệ bản thân
Một số lưu ý khi viết đoạn văn
– Tránh nhầm lẫn giữa Đề tài – chủ đề – thông điệp
- Đề tài: các phạm vi, lĩnh đời sống được miêu tả (Đề tài thiên nhiên, đề tài chiến tranh,…)
- Chủ đề: những vấn đề cơ bản, trung tâm được đặt ra trong tác phẩm văn học
Ví dụ: Trong “Đoàn thuyền đánh cá”, chủ đề là vẻ đẹp của con người lao động trong thời kì đổi mới.
- Thông điệp: những bài học mà tác giả gửi gắm thông qua tác phẩm.
Ví dụ: Qua “Đoàn thuyền đánh cá”, Huy Cận gửi gắm thông điệp về mối quan hệ giữa thiên nhiên và con người; khát khao lao động, cống hiến;…
- Khi trình bày những yếu tố xác định chủ đề, cần đưa ra dẫn chứng cụ thể, tiêu biểu từ tác phẩm.
- Bên cạnh đó, cần có sự phân tích mối liên hệ giữa các yếu tố đó với chủ đề.
Ví dụ: Với yếu tố Sự kiện, nêu những sự kiện chính, có tính bước ngoặt & phân tích: sự kiện đó thể hiện ý nghĩa gì? Phân tích Cái chết của lão Hạc → nổi bật chủ đề: số phận đau khổ của người nông dân trước Cách mạng.
Ví dụ minh họa
Phân tích chủ đề của truyện ngắn “Chữ người tử tù”
– Chủ đề của truyện: Quan niệm về cái đẹp của nhà văn Nguyễn Tuân. Cái đẹp phải gắn với cái thiên lương; cái đẹp không thể chung sống cùng cái xấu, cái ác.
– Phân tích những yếu tố để xác định chủ đề truyện:
- Nhân vật: nhân vật Huấn Cao và viên quản ngục được khắc họa với vẻ đẹp tài hoa, khí phách, thiên lương. Đây chính là hiện thân cho cái đẹp của con người, đặc biệt càng tỏa sáng trong cảnh ngục tù ở nhà giam Quảng Đông.
- Sự kiện, chi tiết: Cảnh cho chữ – nhấn mạnh đến “sự chưa từng có” của cảnh tượng này (về không gian, thời gian, địa vị của người cho chữ và người nhận chữ). Trong đó, lời khuyên của Huấn Cao dành cho viên quản ngục đã phần nào thể hiện chủ đề của truyện.
- Tình huống truyện: bất ngờ, độc đáo (2 con người khác nhau về địa vị lại trở thành tri kỉ trong nghệ thuật); éo le (cảnh cho chữ diễn ra trong ngục tù).
– Đánh giá: Nguyễn Tuân gửi gắm thông điệp rằng cần phải nuôi dưỡng, gìn giữ cái đẹp bởi nó có khả năng cảm hóa con người.
Tham khảo những bài viết liên quan:
Nghị Luận Văn học: Cách viết mở bài “ăn điểm” – Phần 2
Triển khai dẫn chứng bài NLVH học sinh giỏi về nhận định văn học
Xem thêm:
- Lớp văn cô Ngọc Anh trực tiếp giảng dạy tại Hà Nội: Tìm hiểu thêm
- Tham khảo sách Chuyên đề Lí luận văn học phiên bản 2024: Tủ sách Thích Văn học
- Tham khảo bộ tài liệu độc quyền của Thích Văn học siêu hot: Tài liệu
- Đón xem các bài viết mới nhất trên fanpage FB: Thích Văn Học